ترس در كودكان

تعريف ترس

ترس عبارت است از يك پاسخ هيجاني غريزي كه حيوانات و از جمله انسان به موقعيت ترس‌آور مي‌دهند.

در پاسخ به ترس قسمت‌هايي از مغز مانند آميگدال و هيپوتالاموس به‌سرعت فعال شده و واكنش نشان مي‌دهند. با ترشح ادرنالين و كورتيزول كه هورمون استرس نيز ناميده مي‌شود، تغييراتي در بدن به‌وجود مي‌آيد. همه‌ي پاسخ‌هاي فيزيولوژيكي بدن در جهت بقاي موجود زنده عمل مي‌كند و عبارتند از:
ضربان قلب بالا
فشار خون بالا
گرفتگي و تنش ماهيچه‌ها
جمع شدن حواس به يك نقطه
گشاد شدن مردمك چشم
تعريق
نحوه ايجاد ترس‌ها را مي‌توان به سه نوع متفاوت تقسيم كرد:
ترس ذاتي: ترس از صداي بلند و ترس از ارتفاع
ترس ايجاد شده بر اساس رشد و تكامل موجود زنده: همانند ترس از تاريكي، ترس از حيوانات، ترس از آب، ترس از هيولا و شبه، ترس از حوادث طبيعي مانند رعد و برق، اضطراب جدايي.
ترس آموخته شده: در اين دسته، ترس از هر چيزي جاي مي‌گيرد. مي‌توان با شرطي شدن، كودك انساني را از هر چيزي ترساند. گاهي اين ترس كلامي ايجاد مي‌شود، مانند زماني كه كودك را بارها انذار داده و از آب جوش يا برق گرفتگي مي‌ترسانيم و يا آنكه بر اثر تصادف كودك شرطي مي‌شود. به‌طور مثال، كودك يك يا دو بار دچار برق گرفتگي شده و پرت مي‌شود. از آن به بعد كودك به‌شدت از برق گرفتگي مي‌ترسد.
والديني كه خود دچار ترس‌هاي گوناگون هستند، احتمال بيشتري دارد كه فرزندانشان نيز دچار ترس شوند. عامل ارث و ژنتيك تاثير زيادي بر شكل‌گيري ترس در كودك دارد.
چرا بعضي از ترس‌ها ذاتي بشر است و در نوزاد از بدو تولد وجود دارد؟ چرا بعضي ديگر از ترس‌ها مانند ترس از حيوانات، ترس از تاريكي، ترس از تنهايي، ترس از آب آنقدر در كودك شايع است؟ و چرا كمتر و يا به‌ندرت كودكي را مي‌بينيم كه از چيزهايي مانند درخت، ميز، صندلي و … بترسد؟